เมื่อพูดถึงผู้ให้บริการสตรีมมิงออนไลน์ที่นำเสนอเนื้อหาความบันเทิงครบทั้งรายการทีวี ภาพยนตร์ อนิเมะ หรือสารคดีต่างๆ ผมเชื่อว่าชื่อแรกที่คนส่วนใหญ่นึกถึงคือ Netflix (เน็ตฟลิกซ์) ซึ่งล่าสุดได้มีการประกาศความสำเร็จที่สามารถดึงดูดผู้ใช้งานทั่วโลกได้สูงถึง 40 ล้านรายต่อเดือน เพิ่มขึ้นเกือบ 2 เท่าจาก 23 ล้านราย เมื่อช่วงเดือนมกราคมที่ผ่านมา
คุณผู้อ่านคิดว่าอะไรคือปัจจัยความสำเร็จของ Netflix ที่นำพาองค์กรมาถึงวันนี้? คำตอบข้อนี้คือ “วัฒนธรรมองค์กร (Corporate Culture) และ Netflix ก็เป็นตัวอย่างที่ดีของการสร้างวัฒนธรรมที่ไม่เพียงแต่สนับสนุนเป้าหมายทางธุรกิจ แต่ยังช่วยให้พนักงานมีแรงจูงใจ มีประสิทธิภาพ และสอดคล้องกับค่านิยมหลักขององค์กรด้วย (Core Values) ในบทความนี้ ผมจะพาคุณผู้อ่านเจาะลึกองค์กร Netflix ผ่านเครื่องมือที่ชื่อว่า Culture Design Canvas จากเว็ปไซต์ชื่อดังด้านการสร้างวัฒนธรรมองค์กร FearlessCulture ซึ่งได้แบ่งองค์ประกอบของการออกแบบวัฒนธรรมองค์กรบน Canvas เป็น 10 ส่วนสำคัญ ได้แก่ วัตถุประสงค์ (Purpose) ค่านิยมหลักของค์กร (Core Values) ลำดับความสำคัญ(Priorities) พฤติกรรม (Behaviors) ฟีดแบ็ก (Feedback) พิธีกรรม (Rituals) การตัดสินใจ (Decision-Making) การประชุม (Meetings) ความปลอดภัยทางจิตใจ (Psychological Safety) บรรทัดฐานและกฎเกณฑ์ (Norms and Rules)
คำว่า “วัฒนธรรมองค์กร” คืออะไร?
วัฒนธรรมองค์กร หมายถึง คุณค่า ความเชื่อ และแนวปฏิบัติร่วมกัน ที่กำหนดวิธีการทำงานและการปฏิสัมพันธ์ของพนักงานในองค์กร ซึ่งรวมไปถึงทุกสิ่งตั้งแต่กระบวนการตัดสินใจ รูปแบบการสื่อสาร การยกย่องชื่นชมให้รางวัล และการจัดการความขัดแย้งของพนักงาน ข้อดีของการมีวัฒนธรรมองค์กรที่แข็งแรงสามารถช่วยเพิ่มความพึงพอใจของพนักงาน ปรับปรุงประสิทธิภาพการทำงาน และส่งเสริมนวัตกรรมภายในองค์กร
วัฒนธรรมองค์กรแบบฉบับ “Netflix”?
Netflix มีชื่อเสียงในด้านวัฒนธรรมองค์กรที่ออกแบบมาเพื่อส่งเสริมนวัตกรรม (Innovation) ความรับผิดชอบ (Responsibility) และประสิทธิภาพการทำงานในระดับสูง (High performance) ในบทความนี้ ผมจะเล่าองค์ประกอบสำคัญของวัฒนธรรมองค์กรของ Netflix โดยใช้กรอบการอธิบายที่อ้างอิงมาจาก Culture Design Canvas โดย Fearless Culture ทั้งสิบองค์ประกอบดังนี้
1. วัตถุประสงค์ (Purpose) วัตถุประสงค์ของบริษัท คือ “เหตุผลของการดำรงอยู่ขององค์กร” นอกเหนือไปจากการทำกำไร สำหรับ Netflix วัตถุประสงค์นั้นชัดเจนว่า:
- สร้างความบันเทิงให้โลกใบนี้ (Entertain the World) : Netflix มุ่งหวังที่จะสร้างความบันเทิงให้โลกด้วยการนำเสนอเนื้อหาที่หลากหลายที่นำความสุขและความผ่อนคลายมาสู่ผู้ชม
- นวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์ (Innovation and Creativity) : Netflix ส่งเสริมนวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์ในหมู่พนักงานอยู่เสมอ โดยมีเป้าหมายเพื่อให้พนักงานสามารถส่งมอบประสบการณ์ที่ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้แก่ลูกค้า
2. ค่านิยมหลักของค์กร (Core Values) หรือ “Core values” คือ สิ่งที่องค์กรให้คุณค่า เป็นความเชื่อพื้นฐานที่กำหนดทิศทางการดำเนินงานขององค์กร และเป็น “เหตุผล” เบื้องหลังสิ่งที่คุณลงมือทำ (อ่านเพิ่มเติมเรื่อง 7 สัญญาณเตือนว่า พนักงานไม่เข้าใจค่านิยมหลักขององค์กร) ค่านิยมหลักของ Netflix คือ:
- นวัตกรรม (Innovation) : ค้นหาวิธีการใหม่ๆ ในการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
- การผนวกรวม (Inclusion) : เปิดรับความหลากหลายเพื่อสร้างสภาพแวดล้อมเชิงบวก
- ความซื่อสัตย์ (Integrity) : การรักษาความซื่อสัตย์และหลักศีลธรรมอันเข้มแข็ง
- ผลกระทบ (Impact) : มุ่งมั่นที่จะสร้างผลกระทบเชิงบวก
- การสื่อสาร (Communication) : สร้างความมั่นใจในการสื่อสารที่เปิดกว้างและมีประสิทธิภาพ
- การตัดสิน (Judgment) : ตัดสินใจอย่างชาญฉลาด
- ความอยากรู้อยากเห็น (Curiosity) : กระตือรือร้นที่จะเรียนรู้และเข้าใจมากขึ้น
- ความกล้าหาญ (Courage) : กล้าเสี่ยงและพูดออกมา
- การมีแพชชั่น (Passion) : มีความมุ่งมั่นและกระตือรือร้น
- การเสียสละ (Selflessness) : จัดลำดับความสำคัญของทีมและเป้าหมายขององค์กรมากกว่าผลประโยชน์ส่วนตัว
3. ลำดับความสำคัญ(Priorities) การจัดลำดับความสำคัญ คือ แนวทางในการให้ความสำคัญกับการโฟกัสและความพยายาม สำหรับ Netflix สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ:
- เสรีภาพและความรับผิดชอบเหนือการควบคุม (Freedom and Responsibility Over Control) : ให้ความไว้วางใจต่อพนักงานในการได้รับเสรีภาพ ในขณะที่ก็คาดหวังให้พวกเขารับผิดชอบต่อเสรีภาพนั่นด้วย
- ผู้คนอยู่เหนือกฎเกณฑ์ (People Over Rules) : ให้ความสำคัญกับแต่ละบุคคลและการมีส่วนร่วมตามความถนัดของแต่ละคน แทนที่จะปฏิบัติตามกฎเกณฑ์อย่างเคร่งครัด
- ลงทุนในพนักงานที่มีความสามารถระดับสูงที่ช่วยขับเคลื่อนประสิทธิภาพขององค์กร
- ให้รางวัลแก่ผลลัพธ์และความสำเร็จมากกว่าแค่การทำงานหนัก
4. พฤติกรรม (Behaviors) พฤติกรรมในวัฒนธรรมองค์กร คือ การกระทำและความประพฤติของคนในองค์กรที่ได้รับการชื่นชมให้รางวัลหรือการลงโทษ ที่ Netflix พฤติกรรมหลักได้แก่:
- ให้รางวัลกับผู้ที่มีประสิทธิภาพสูง: การรับรู้และให้รางวัลผลงานที่ยั่งยืนและการฟื้นตัวอย่างรวดเร็วจากข้อผิดพลาด
- เสรีภาพและความรับผิดชอบ: ส่งเสริมให้พนักงานมีความคิดริเริ่มและมีความรับผิดชอบ
- การรักษาสภาพแวดล้อมการทำงานที่ปลอดภัยและให้ความเคารพ
- ตั้งคำถามกับสิ่งที่ไม่สอดคล้องกับค่านิยมหลักขององค์กร: ตรวจสอบให้แน่ใจว่าพฤติกรรมทั้งหมดสอดคล้องกับค่านิยมหลักของ Netflix
5. ฟีดแบ็ก (Feedback) ผลตอบรับเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเติบโตและการปรับปรุง แนวทางในการรับฟังความคิดเห็นของ Netflix ประกอบด้วย:
- ส่งเสริมการสื่อสารแบบ Face-to-Face โดยมุ่งสื่อสารแบบจริงใจและมุ่งประโยชน์เกี่ยวกับผลการปฏิบัติงาน (performance)
- ฟีดแบ็กอย่างสม่ำเสมอ: ส่งเสริมการให้ฟีดแบ็กอย่างสม่ำเสมอ แม้ว่าจะสะดวกใจหรือไม่สะดวกใจก็ตาม เพื่อประโยชน์ของการเติบโตของบุคคลและทีม
- สนับสนุนและช่วยเหลือเพื่อนร่วมงานในการพัฒนาทักษะอาชีพ
6. พิธีกรรม (Rituals) คือกิจกรรมและแนวปฏิบัติที่เกิดซ้ำๆ อย่างต่อเนื่อง เช่น ประจำทุกไตรมาศ ประจำทุกครั้งที่ผลงานสำเร็จ ซึ่งช่วยหล่อหลอมวัฒนธรรมองค์กร พิธีกรรมของ Netflix ได้แก่:
- การจ้างคนออก เพื่อรักษาคนเก่ง
- ถามคำถามแบบไตร่ตรองเป็นประจำ
7. การตัดสินใจ (Decision-Making) กระบวนการตัดสินใจกำหนดวิธีการตัดสินใจ และการเลือกภายในองค์กร ที่ Netflix มีรูปแบบการตัดสินใจดังนี้:
- ให้อำนาจในการตัดสินใจกับผู้ที่มีความรู้และข้อมูล (Decisions by Informed Captains) : การตัดสินใจที่สำคัญต้องกระทำโดยผู้ที่มีบริบทและข้อมูลมากที่สุด
- ผู้จัดการเป็นผู้เตรียมบริบทไม่ใช่การควบคุม (Managers Provide Context, Not Control) : ผู้จัดการคือผู้ให้ข้อมูลและบริบทของเรื่องราว แต่ไม่ใช้ผู้กำหนดการตัดสินใจ
- พนักงานมีอำนาจตัดสินใจได้อย่างอิสระ: ไว้วางใจให้พนักงานทำการตัดสินใจโดยใช้ข้อมูลประกอบ
- ส่งเสริมการปรึกษาหารือเมื่อจำเป็นเท่านั้น และส่งเสริมความเป็นอิสระ
8. การประชุม (Meetings) การประชุมถือเป็นสิ่งสำคัญต่อการสื่อสารและการประสานงานภายในองค์กร วัฒนธรรมการประชุมของ Netflix เน้นย้ำ:
- การประชุมที่มีประสิทธิภาพตามกำหนดเวลา: ดูแลให้การประชุมได้รับการจัดระเบียบอย่างดีและมีประสิทธิผล
- เริ่มและสิ้นสุดตรงเวลา: เคารพเวลาของทุกคนโดยปฏิบัติตามตารางเวลา
- ใช้การประชุมเป็นโอกาสในการเรียนรู้และการวางแผนเชิงกลยุทธ์
9. ความรู้สึกปลอดภัยทางจิตวิทยา (Psychological Safety) ความรู้สึกปลอดภัยทางจิตวิทยาช่วยให้พนักงานรู้สึกปลอดภัยที่จะเสี่ยงและกล้าแสดงออก
- ส่งเสริมให้เกิดความขัดแย้งอย่างเปิดเผย: เพื่อส่งเสริมนวัตกรรมและการปรับปรุง
- การเรียนรู้จากความผิดพลาด: การมองความผิดพลาดเป็นการเรียนรู้โอกาส
- การแบ่งปันข้อมูลอย่างเปิดเผย: มีการแบ่งปันข้อมูลอย่างโปร่งใสและเชิงรุกเพื่อสร้างความไว้วางใจ
10. บรรทัดฐานและกฎเกณฑ์ (Norms and Rules) บรรทัดฐานและกฎเกณฑ์เป็นกรอบสำหรับพฤติกรรมที่คาดหวังภายในองค์กร บรรทัดฐานและกฎเกณฑ์ของ Netflix ได้แก่:
- สอดคล้องกันสูง เชื่อมโยงอย่างหลวมๆ (Highly Aligned, Loosely Coupled): ตรวจสอบให้แน่ใจว่าทีมต่างๆ สอดคล้องกับเป้าหมายของบริษัท ในขณะเดียวกันก็ให้ความยืดหยุ่นในการบรรลุเป้าหมายเหล่านั้น
- ส่งเสริมให้พนักงานใช้วิจารณญาณที่ดีในด้านค่าใช้จ่ายและการตัดสินใจ
- ส่งเสริมความสมดุลระหว่างชีวิตและการทำงานโดยให้ความยืดหยุ่นในเรื่องส่วนตัวและครอบครัว
บทสรุป – Netflix ได้สร้างสภาพแวดล้อมที่พนักงานสามารถเจริญเติบโตและมีส่วนร่วมในความสำเร็จของบริษัทได้ วัฒนธรรมนี้ไม่เพียงแต่สนับสนุนพันธกิจของ Netflix ในการสร้างความบันเทิงให้โลกเท่านั้น แต่ยังทำให้บริษัทยังคงเป็นผู้นำในอุตสาหกรรมบันเทิงอีกด้วย
A Cup of Culture
———–
วัฒนธรรมองค์กร
corporate culture
organizational culture
.
.